Günümüzde yemeklere tat ve lezzet vermek için kullanılan baharat aynı zamanda sağlığa da faydalı. Üstelik Türkiye, baharatı en çok kullanan ülkeler arasında yer alıyor. Özellikle de Güneydoğu Anadolu mutfak kültüründe baharat belirleyici rol oynuyor.
Sağlığa faydalı olduğu için özellikle yemeklerde sıkça kullanılan baharat konusunda anneler dikkatli olmalı. Muğla Dalaman’da Solo Event tarafından düzenlenen “15’nci Uluslararası Katılımlı Çocuk Alerji ve Kongresi” ne katılan Çocuk Alerji ve immünoloji Uzmanı Doç. Dr. Pınar Gür Çetinkaya, çocuklarda baharat kullanımıyla ilgili verdi. Baharatın içindeki etken maddeler; ciltte tahrişe, hapşırık, öksürük, gözlerde yaşarma ve kızarma gibi semptomlar gösteriyor.
Baharat alerjisine, ürünün içeriğindeki bir alerjen proteine karşı oluşan duyarlık neden oluyor. Böylelikle ürtiker, anjiyoödem, astım alevlenmesi, anafilaksi gibi alerjik reaksiyonların oluşma ihtimali az da olsa rastlanıyor. Anneler özellikle bazı sebzelerden üretilen baharatlar konusunda dikkatli olmalı.
Çocuklarda sıklıkla rastlanan alerjik reaksiyonların nedeni; dereotu, kereviz, rezene, maydanoz, soğan ve sarımsak olabilir. O nedenle ailelerin, içeriğinde “maydanozgil” ve “zambakgil” türü bulunan ürünlere temkinli yaklaşmalı.
Çocukların baharat tüketimi erişkinlere göre az olmalı
Özellikle 1 yaş altında tuz ve şeker tüketimi önerilmiyor. Hem ülkemizde hem dünyada baharatlar 6-8 ay gibi diyetlere tat vermek amacı ile ekleniyor. Özellikle küçük yaşta çocuklara verilen acı baharatlar, reflü, hazımsızlık ve diğer sindirim sistemi problemlerine neden olabiliyor. Baharat alerjisinin tanısı, diğer besin alerjilerine göre zor konuluyor. Bunun da en önemli nedeni, çok küçük miktarlarda yiyeceklere eklenmesi, kimi zaman kullanılan baharat karışımları içerisinde tam olarak hangi baharat olduğunun bilinmemesi.
Bu nedenle aileler ve hastalar tarafından çoğu zaman baharata karşı olan alerjinin fark edilemediğine de değinen Doç. Dr. Pınar Gür Çetinkaya, “Eğer kişide, farklı yiyeceklerin tüketiminden sonra veya ticari-paketli olarak tüketilen bir yiyecekten sonra; alerjik reaksiyon oluyor ancak evde hazırlanınca olmuyorsa baharat alerjisinden şüphe etmemiz gerekir. Burada bir yiyecek günlüğü tutup tam olarak ne tüketildiği ve içeriğinde ne olduğunun detaylı bir şekilde yazılmasında fayda vardır.
Bu durumda, detaylı bir öykü, muayene ve sonrasında deri prik testleri, sIgE, yama testleri ve OPT yapılarak hastaya baharat alerjisi tanısı konulur. Tedavide, alerjiden sorumlu baharattan uzak durulması gerekiyor. Paketli gıda tüketiminde, kozmetik ve temizlik ürünü kullanımında etiket okumak oldukça önem taşıyor. Yine hastanın semptomlarında yönelik olarak gereken durumlarda antihistaminler, nemlendiriciler, topikal steroidler, epinefrin enjektörü reçete edilebilir” dediç
