Zeytinyağı verimliliğinde yeni dönem: Olive Oil Booster teknolojisi 

Zeytin kırıcısı ve santrifüj separatör arasında çalışan Olive Oil Booster teknolojisi, işletme maliyetlerini etkilemeden dekantör verimliliğini yükselterek zeytinden elde edilen yağ miktarını önemli ölçüde artırır.

Semih GEZGİN / Alfa Laval Makine San. ve Tic. Ltd. Şti. Kıdemli Satış Mühendisi

Alfa Laval Olive Oil Booster sistemi, zeytinyağı verimini ve kalitesini üst düzeye çıkarmak için farklı teknolojilerin bir arada uyumlu bir şekilde çalışmasından oluşur. Zeytin kırıcısı ve santrifüj separatör arasında çalışan Olive Oil Booster teknolojisi işletme maliyetlerini etkilemeden dekantör verimliliğini yükselterek zeytinden elde edilen yağ miktarını önemli ölçüde artırır. Aynı zamanda yüksek miktarda antioksidan (fenoller) içeren zeytinyağı üretimine olanak sağlar. 

Olive Oil Booster nedir?

Alfa Laval Olive Oil Booster’ın hedefi dekantör ektraksiyon verimini artırarak geleneksel teknolojilere kıyasla yüksek miktarda antioksidan(fenol) içeren daha fazla zeytinyağı almaktır.

Zeytinyağı tesislerinde kullanılan geleneksel malaksörler, zeytin kırıcısından çıkan zeytin hamurunu ısıtarak (27-30°C kadar çıkabilir) karıştırma aşamasında uzun süre bekletip, yağın ortaya çıkmasını sağlar. Böylelikle dekantör vasıtası ile yağ, zeytin küspesinden ayırmaya uygun hale getirilebilir.

Alfa Laval Olive Oil Booster teknolojisi geleneksel malaksörlerin yerini alan, vakum altında çalışan yatay tank sistemidir. Zeytin kırıcısında oluşan zeytin hamuru, hemen vakum altına alınarak daha az bekleme süresi ile düşük sıcaklıklarda (15-20°C) karıştırılır. Serbest yağı ortaya çıkararak dekantör ile ektraksiyonu kolaylaştırır ve daha fazla yağ almaya olanak sağlar. Düşük sıcaklıkta daha az bekletilen zeytin hamurundan elde edilen yağ, pozitif aroma bileşenlerini de korur.

Olive Oil Booster neden gereklidir?

Zeytinyağı üretiminde karlılığı artırmak için zeytinden elde edilen yağ miktarı ve yağın kalitesi esastır. Özellikle erken hasat döneminde elde edilen kaliteli yağ miktarını artırmak ayrı bir önem arz etmektedir. Yaygın olarak kullanılan teknolojiler premium kalitede yağ üretmek ve üretilen yağın verimini artırmak konusunda oldukça kısıtlıdır. Yüksek antioksidan (fenol) içeren zeytinyağı üretmek daha sağlıklı yiyecek tüketimine katkıda bulunmak için de bir fırsattır.

Olive Oil Booster ne fayda sağlar?

Olive Oil Booster, zeytinyağı tesisinize üç temel ana alanda katkı sağlar.

Zeytinyağı verimini artırır: Erken hasat ve zor geçenler de dahil olmak üzere bütün sezonlarda zeytinyağı verimini maksimuma çıkararak karlılığınızı da olumlu yönde etkiler.

Değer katar: Olive Oil Booster ile zeytin hamurundan yağı ortaya çıkarmak kolaylaşacağı için dekantör verimliliğinizi artırarak daha temiz yağ elde edebilirsiniz. Bu sayede santrifüj separatörlerinizin de performansını ve kapasitesini artırmış olursunuz.

Zeytinyağı kalitesini artırır: Yağdaki fenol miktarını önemli ölçüde yükselterek, zeytinyağı kalitesini de artırmış olur. Yüksek miktardaki fenol değeri, sağlıklı gıda tüketimi ve yüksek raf ömrü için oldukça önemlidir. Yüksek kalitede yağ, satış fiyatlarının artışında da önemli olduğu için kazancınıza da katkı sağlamış olur.

Nasıl çalışır?

Alfa Laval Olive Oil Booster sistemi, temel teknolojiler olarak Plakalı Eşanjör (PHE) ve Dekantör santrifüj ile termal ve separasyon çözümlerinin kombinasyonu ile çalışır.

Bu, Alfa Laval Olive Oil Booster sistemini, ilerleyen adımlarda görülebileceği gibi geleneksel proses akışını korurken, sınıfının lideri bir teknoloji yapar.

  1. Adım: Kırılmış zeytinler Olive Oil Booster’a aktarılır

Zeytinler, geleneksel yağ tesislerinde olduğu gibi kırılır. Zeytin hamuru, tanımlı sabit bir vakum basıncında hemen Booster’a aktarılır. Vakum basıncı sayesinde, kırıcıdan sonra zeytin hamurunun sıcaklığının suyun kaynama sıcaklığından daha yüksek olması ile hızlı bir soğuma ve oksijen çıkışı olur.

  1. Adım: Booster, zeytin hamurundan “yağsız” gönderir

Zeytin hamuru, sabit bir basınç (yüksek vakum) ve sıcaklıkta belirli bir süre, bıçaklı yatay şaft tarafından karıştırılır. Vakum basıncını, kaynama basıncının altında sabit bir sıcaklıkta (yani 18°) tutarak, zeytin hamuru, belirli bir miktar suyun fiziksel halinin sıvıdan buhara dönüştüğü kaynama şartlarında tutulur

Zeytin hamurunun soğuk şartlarda kaynatılması, geleneksel malaksasyona kıyasla daha büyük yağ damlası ve fenol bakımından zengin, daha yüksek miktarda “serbest yağ” üretilmesini sağlar ve bunun sonucunda daha yüksek kaliteli yağ veriminde önemli bir artış olur. Bu fiziksel hal değişimi için gerekli enerji, zeytin hamurunu ısıtan vakum tankının ceketine sıcak su sirküle edilerek verilir. Bu fiziksel hal değişimi için gerekli enerji, zeytin hamurunu ısıtan vakum tankının ceketine sıcak su sirküle edilerek verilir.

Hamur düşük sıcaklıkta kaynadığından zeytinyağının pozitif aroma bileşiklerinin miktarına olumsuz etkisi yoktur. Aksine etanol, asetik asit ve etil asetat gibi hafif moleküler ağırlıklı bazı negatif aroma bileşikleri Olive Oil Booster teknolojisi ile yağdan uzaklaştırılabilir.

Bu “serbest yağ” salınım adımı, tamamen Olive Oil Booster ile ya da ekipmanın geleneksel malaksasyon ile kombinasyonu halinde kullanarak elde edilebilir.

  1. Adım: Yağı bir dekantör santrifüj ile ayırma

Olive Oil Booster ile hazırlanan zeytin hamuru, iki ya da üç fazda çalışan, yağın sudan ve katılardan ayrıldığı dekantör santrifüjüne beslenir. Dekantörün kapasitesi yağ berraklığı, pirinadaki artık yağ ve seyreltme suyu miktarı (üç faz olması durumunda) açısından performansı, tam anlamıyla bir önceki işlem sırasında hazırlanan zeytin hamurunun özelliklerine bağlıdır.

Geleneksel malaksasyon sistemiyle, “serbest yağ” üretimi ve yağ damlası boyutuna ilişkin sonuçlar tam anlamıyla meyve olgunluğu, meyve nemi, meyve çeşidi, kırma teknolojisi gibi birçok değişkene bağlıdır.

Olive Oil Booster tarafından yapılan zeytin hamuru hazırlığı, yağ damlası boyutları ve geleneksel yönteme göre “serbest yağ” üretimi açısından global olarak geliştirilmiştir. Geleneksel yöntemle karşılaştırıldığında bu gelişme meyve özelliklerinden bağımsız olarak elde edilir.

Bütün bunlar dekantör içindeki separasyon performansının önemli ölçüde iyileştirilmesiyle pirinada kalan yağın azaltılması, verim kapasitesinin artırılması, yağ berraklığının iyileştirilmesi ve kullanıldığında seyreltme suyu miktarının azaltılması gibi açık avantajlarla değiştirildi.

Olive Oil Booster’dan sonra dekantör ile elde edilen iyileştirilmiş yağ berraklığı, yağ saflaştırma için dikey separatörün geliştirilmiş performansı için bir avantajdır. Dekantörden daha az kirlilik ile gelen yağ, dikey santrifüj kapasitesini iyileştirir ve temizleme duruşlarının sayısını azaltır.