Friterm olarak özgün projeler sunmaya devam ettiklerini söyleyen Makine Mühendisi ve Friterm A.Ş. İş Geliştirme Müdürü Hayati Can, 2023 yılını değerlendirdi ve 2024 yılı öngörülerini okuyucularımızla paylaştı.
-Sayın Can, zor bir yıl olan 2023’ü nasıl geçirdiniz (yeni ürün ve Ar-Ge çalışmaları, yatırım, satış-pazarlama, ihracat, hedef vb.)?
2023 yılı, ülkemizin karşılaştığı zorlu bir dönemi içeriyordu. Doğal afetler, deprem, sel felaketleri ve orman yangınları gibi olaylar, topluluğumuzu derinden etkileyen acı kayıplarla dolu anlar yaşanmasına neden oldu. Ancak, bu zorlu zamanlarda ülkemiz, dayanışma ruhunun ne kadar güçlü olduğunu bir kez daha gösterdi. Gelecekteki zorluklara karşı aynı birlik ve beraberlik ruhuyla hareket etme kararlılığımızı sürdüreceğimize inanıyoruz.
Friterm olarak, değerli kurucumuzun yokluğunda bir yıl geçirdik. Ali Metin Duruk’un vizyonu doğrultusunda, Friterm 2023 yılında yatırımlarını Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları çerçevesinde devam ettirdi. Friterm Akademi tarafında, firma içinde ve sektördeki eğitim hedeflerimizi gerçekleştirdiğimiz bir yıl oldu.
İSİB’in düzenlediği borulu kanatlı ısı eşanjörlerinde en çok ihracat yapan 2. firma ödülümüzü aldık. İhracatta % 20’nin üzerinde bir büyüme gerçekleşti.
2023 yılında Satış Sonrası Hizmetler Bölümümüz açıldı; 44 yıllık sektör tecrübemizle hem ülke hem de dünyada ihtiyaç duyulan ek hizmetleri hızlı ve kaliteli bir şekilde yürütme irademizi pekiştirdik.
2023 yılında, yatırımlarımıza devam ettik ve Bulgaristan fabrikamız faaliyete geçirildi. Tuzla üretim sahamızda lazer sac işleme yatırımımız Şubat ayında faaliyete geçirildi. Tuzla Fabrikamızın çatısına GES santrali kurulumu için çalışmalar başlatıldı.
Ayrıca, İzmir Torbalı’da yeni bir fabrika yatırımına başlandı. 2024 yılında, Dilovası fabrikamızın ofislerini tamamlamayı hedefliyoruz.
Friterm olarak özgün projeler sunmaya devam ediyoruz. Bu alanda, yağ soğutucu ünitelerimiz, maden bataryası çözümlerimiz ve özel tasarım buhar bataryası projemiz öne çıkmaktadır. Isı pompası alanında da çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Yeni ürün kategorisinde Endüstriyel V Tipi Kondenser Ünitesi modellerimiz de 2023 yılında sahada yerini aldı. Ticari modelde Ar- Ge çalışmalarımız devam etmektedir. Propan, R404a ve karbondioksit akışkana uyumlu tasarlanan ürünlerimiz düşük gaz şarjı, enerji verimliliği ve kompakt olması göze çarpmaktadır.
Gelişen teknoloji ile birlikte yatırımcıların talepleri de zenginleşmektedir. Kalite, yüksek performans ve yüksek mukavemet gibi taleplerin ilerisinde enerji yoğunluğu düşük, uzaktan izlenebilir ve kontrol edilebilir, hijyenik ve/veya yıkanabilir ürünler gibi kavramlar karşımıza çıkmaktadır.
Hijyen standartlarının yüksek olduğu gıda işleme (et, balık, süt vb.) tesislerinde agresif içerikli yıkama sıvıları kullanılmaktadır ve bu kimyasallar alüminyum, bakır gibi metallere zarar vermektedir. Bu ihtiyaca çözüm olarak, Friterm 2023 yılında paslanmaz çelik lamel yatırımını da devreye alarak sektöre inovatif çözümler sunmaktadır.
Paslanmaz lamele ihtiyaç; yüksek sıcaklıklarda, yüksek korozyon dayanımı ve yüksek hijyen ihtiyacının olduğu alanlarda; gıda işleme tesislerinin yanında proses soğutma, baca gazı ısı geri kazanım, ürünlerin kimyasallara maruz kaldığı alanlar, çöp tesisleri, geri dönüşüm tesisleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yalın üretim süreçlerimizi geliştirmek ve dijitalleşme projelerimizi daha ileri bir düzeye taşımak hedefindeyiz.
Friterm bünyesinde geliştirilen yazılımlardan olan FPS yazılımı, web tabanlı yazılım olarak güncellenmiştir. 2024 yılında FPS yazılımımızı web sitemiz üzerinden online ürün seçimine elverişli hale getirmek için final çalışmaları devam etmektedir.
-2024 yılında da ekonominin iyice daralacağı ve zor günlerin devam edeceği ifade ediliyor. Bu görüşlerin ışığında, 2024 yılına nasıl bakıyorsunuz? Hem firmanız, hem de sektörünüz açısından kapsamlı bir değerlendirme (yeni ürün, yatırım, satış-pazarlama, ihracat, hedef vb.) yapar mısınız?
Geçtiğimiz yıl, ülkemizin karşılaştığı ekonomik zorluklar, sektörümüzü etkileyen çeşitli dinamiklere neden oldu. Ekonomik büyümeyi destekleyici politikaların yetersizliği, yatırımların ertelenmesine ve finansman maliyetlerinin artmasına yol açtı. Türkiye’de krediye ulaşmanın güçlüğü de, yatırımcıları güvenli bölgede kalmaya teşvik ettiğini söyleyebiliriz.
Ayrıca, üretim sektörü olarak genel giderlerin artış oranının, kurun yükseliş oranından önemli ölçüde farklılaşması uluslararası rekabette negatif yönde bir etki yaratarak ticari dengeyi zorladı.
Öte yandan devamlı büyüme ve gelişme trendi içerisinde olan iklimlendirme sektörü, daha yüksek bir büyüme potansiyeline ulaşmak ve uluslararası arenada rekabet avantajını artırmak için sertifikalı ürünleri benimsemelidir. Bu alanda sertifikalı ürünlerin öne çıkması; hem sektörel kalite standartlarını yükseltecek hem de ihracat hacmini daha da artıracaktır.
Friterm, 2023 yılında Eurovent’in deklere ettiği tüm ürünlerde sertifikasyonunu tamamlamıştır.
Firmamızın, sektörümüzün ve ülkemizin daha sürdürülebilir bir büyüme için güvenceli ürünler üretme çabaları önemlidir. Önümüzdeki dönemde karşılaşacağımız bir diğer konu da mesleki yeterliliktir. Nitelikli eleman eksikliği her geçen gün artmaktadır. Bu bağlamda, oluşabilecek açığı önlemek için sektör olarak sürekli eğitimi destekliyoruz.
